Nhất Hạnh
Có một
dòng sông rất đẹp chảy qua núi đồi và đồng cỏ xanh tươị Dòng sông ca hát nhảy
nhót tung tăng từ trên núi xuống đồng bằng. Xuống đồng bằng, dòng sông chảy chậm
lại, mặt nước trong xanh êm mát. Lúc ấy dòng sông còn trẻ lắm, và dòng sông muốn
chảy mau ra biển cả. Dòng sông càng lớn càng đẹp ra, lượn khúc yêu kiều ven đồi
và bờ lúa.
Một
ngày kia dòng sông chú ý đến sự có mặt của những đám mây trong nước. Mây đủ mầu
sắc, hình thể, đẹp quá chừng, nên suốt ngày dòng sông cứ miệt mài chạy đuổi
theo những đám mây, mong bắt được một đám mây cho riêng mình. Nhưng mây cứ lơ lững
tầng cao khó mà bắt được, nhất là mây cứ thây hình đổi dạng không ngừng. Vì mây
vô thường như vậy nên dòng sông rất đau khổ. Chạy duổi bắt theo mây thì vui
nhưng sau đó dòng sông đầy thất vọng, u sầu và tức giận .
Một
ngày kia một cơn gió lớn đi qua, quét sạch mây trên trờị Bầu trời trở nên quang
đãng không còn một bóng mây, dòng sông não nề tuyệt vọng, không còn muốn sống nữạ
Không còn mây để chạy theo ta sống để làm gì ?" Tối hôm đó, lần đầu tiên
trong đời, dòng sông quay trở về tiếp xúc với chính mình. Lâu nay dòng sông chỉ
duổi theo những cái bên ngoài mà không bao giờ thấy được cái chính mình. Tối
hôm đó, lần đầu tiên dòng sông được nghe tiếng mình khóc, âm thanh sóng vỗ vào
bờ. Dòng sông lắng nghe tiếng của mình và khám phá ra một điều rất quan trọng.
Dòng sông nhận ra rằng cái mà lâu nay mình theo đuổi đã nằm sẵn trong lòng
mình. Tưởng mây là gì, đâu ngờ mây chỉ là nước. Mây sinh ra từ nước và bây giờ
mây trở thành nước. Và dòng sông tự bao giờ cũng vẫn là nước như một đám mây.
Sáng
hôm sau khi mặt trời lên cao, dòng sông khám phá ra thêm một điều thật đẹp -
đây là lần đầu tiên dòng sông thấy được bầu trời xanh thẳm. Lâu nay dòng sông
chỉ chú ý đến mây, không chú ý đến bầu trời. Bây giờ sông mới biết rằng bầu trời
là quê hương của các đám mâỵ Mây luôn luôn thay đổi, nhưng bầu trời không bao
giờ thay đổị Và bầu trời cao đã có mặt trong dòng sông tự thủa nào. Cái thấy
này đem lại cho dòng sông một nguồn an lạc lớn. Dòng sông hiểu rằng bao giờ bầu
trời xanh còn có mặt, niềm an lạc của dòng sông sẽ mãi mãi vững bền.
Trưa
hôm đó, các đám mây lại lục tục trở về nhưng dòng sông không còn tha thiết muốn
đuổi bát nữạ Đám mây nào đi qua, dòng sông cũng thấy đẹp và cũng vẫy tay chào.
Dòng sông không còn thấy buồn tủi hay lưu luyến. Bởi đám mây nào cũng là một
dòng sông, chẳng còn phải chọn lựạ Một niềm an vui hài hòa đã kết hợp mây và
sông. Tối hôm đó một điều thật tuyệt diệu đã xãy ra. Dòng sông mở rộng lòng đón
mặt trăng rằm - mặt nguyệt tròn vành vạnh và sáng rực rỡ như một viên bảo châu
trong dòng nước trong vắt. Có một bài kệ miêu tả hình ảnh đẹp đó : "Bồ tát
Thanh Lương nguyệt Du ư tất cảnh không Chúng sanh tâm cấu tận Bồ đề ảnh hiện
trung ." (Bụt là vầng trăng mát đi ngang trời thái không hồ tâm chúng sanh
lặng trăng hiện bóng trong ngần.)
Dòng
sông trong vắt đã làm hiện rõ bóng trăng và trăng đã cùng mây nước dắt tay nhau
đi thiền hành về biển cả. Chẳng có gì phải chạy đuổi theo. Chỉ cần trở về với
mình, trở về với hơi thở và nụ cười, trở về nơi mình ở, nơi có thông reo, chim
hót và nắng ban mai, còn nơi nào đẹp hơn nữa ?
