Giận 5
Thích
Nhất Hạnh
Cứu Căn Nhà Cháy
Khi ai
làm cho ta giận thì ta khổ. Ta muốn nói một câu hay làm một việc gì đó để cho
người kia khổ, nghĩ rằng làm như thế thì ta sẽ bớt khổ. Ta tự bảo: "Tôi muốn
trừng phạt anh. Tôi muốn làm cho anh đau khổ vì anh đã làm cho tôi đau khổ. Thấy
anh đau khổ tôi sẽ cảm thấy dễ chịu hơn."
Rất nhiều
người có xu hướng hành động một cách trẻ con như vậy. Sự thật là khi ta làm cho
người kia đau khổ thì người ấy sẽ trả đũa bằng cách làm cho ta đau khổ thêm. Kết
quả là leo thang đau khổ cho cả hai bên. Đáng lẽ ra thì cả hai bên đều cần tình
thương, cần giúp đỡ. Không ai đáng bị trừng phạt cả.
Khi ta
giận, khi một ai đó làm cho ta giận thì ta phải trở về với thân tâm và chăm sóc
cơn giận của mình. Không nên nói gì hết. Không nên làm gì hết. Khi đang giận mà
nói năng hay hành động thì chỉ gây thêm đổ vỡ mà thôi.
Phần lớn
chúng ta không làm được điều đó. Chúng ta không muốn trở về với tự thân. Chúng
ta chỉ muốn theo đuổi người kia để trừng phạt.
Nếu một
cái nhà đang cháy thì việc trước nhất phải làm là chữa cháy căn nhà chứ không
phải chạy theo đuổi bắt người đốt nhà. Nếu chỉ lo chạy theo người mà ta nghi là
đã đốt nhà thì căn nhà sẽ cháy rụi trong khi ta chạy theo đuổi bắt người kia.
Như thế là không khôn ngoan. Phải trở về dập tắt lửa trước đã. Vậy thì khi giận,
nếu tiếp tục đối đầu, tranh cãi với người làm cho ta giận, nếu chỉ muốn trừng
phạt người ấy thì ta đã hành động y như người chạy theo người đốt nhà trong khi
căn nhà của ta đang bốc lửa.
Dụng Cụ Chữa Lửa
Bụt cho
chúng ta nhiều dụng cụ rất hữu hiệu để dập tắt ngọn lửa đang thiêu đốt tâm ta.
Đó là hơi thở chánh niệm. Đó là bước đi chánh niệm. Đó là thực tập ôm ấp sân hận,
quán chiếu tri giác. Đó là phương pháp nhìn sâu vào người đã làm ta giận để nhận
ra rằng người kia cũng đang đau khổ và cần được giúp đỡ. Những phương pháp trên
đây rất thực tế và do chính đích thân Bụt dạy.
Hơi thở
có ý thức là khi thở vào thì biết mình thở vào, biết là không khí đang đi vào
cơ thể, khi thở ra thì biết là thở ra, biết là không khí đang đi ra khỏi cơ thể.
Thở như thế thì tiếp xúc được với cả không khí và cơ thể đồng thời cũng tiếp
xúc được cả với tâm bởi vì tâm đang tập trung chú ý vào hơi thở. Chỉ cần một
hơi thở có ý thức là có thể trở về tiếp xúc với thân, tâm và những gì đang xẩy
ra chung quanh. Chỉ cần ba hơi thở có ý thức là có thể duy trì được sự tiếp xúc
đó.
Khi ta
không đứng, không ngồi, không nằm thì ta đi. Nhưng mà ta đi đâu? Ta đã tới! Mỗi
bước chân có thể đem ta về với giây phút hiện tại. Mỗi bước chân có thể đưa ta
tiếp xúc với Tịnh Độ, tiếp xúc với Nước Chúa. Khi đi từ góc phòng này đến góc
phòng kia, từ căn nhà này đến căn nhà kia, ta phải ý thức từng bước đi, ý thức
bàn chân đang tiếp xúc với mặt đất, theo dõi hơi thở, theo dõi không khí vào ra
cơ thể theo mỗi bước chân. Như thế chúng ta có thể đếm biết ra rằng ta đã bước
thoải mái được bao nhiêu bước trong một hơi thở vào hay một hơi thở ra. Khi thở
vào ta nói thầm "vào", khi thở ra ta nói thầm "ra". Như thế
ta thực tập suốt ngày. Đây là một thực tập luôn luôn có sẵn và nhờ đó mà có thể
thay đổi cả cuộc sống.
Có nhiều
người chỉ ưa đọc sách nói về các truyền thống tâm linh, chỉ ưa lễ nghi hình thức
mà ít khi thực tập các giáo lý đã dạy. Giáo lý của bất cứ truyền thống tâm linh
nào cũng có thể chuyển hóa với điều kiện là phải đem ra mà thực tập. Thực tập
như trên thì ta có thể 'biến hầm lửa thành hồ sen.' Và như thế không những có
thể chấm dứt đau khổ trong ta mà còn là một nguồn vui tươi hạnh phúc cho những
người chung quanh.
www.thuvien-thichnhathanh.org/index.php/tac-phm/130-gin/771-gin-chng-02-dp-tt-la-gin
