Minh-Quang Nguyễn Lê Đức
Tôn giáo nào cũng có những nghi thức hành lễ, đạo Phật không thoát ra ngoài thông lệ đó.
Vì sự phong phú của các tông phái và pháp môn trong đạo Phật, nghi thức hành lễ cũng rất đa dạng và tùy thuộc tông phái người hành trì. Một Phật tử Thiền tông Nhật theo nghi thức khác với một Phật tử Tây tạng, cũng không giống một Phật tử Thái lan tụng kinh Cầu An, lại càng khác một Phật tử Việt nam ngồi niệm Phật... Ngay cả những Phật tử tự xem cùng một dòng phái Lâm Tế chẳng hạn, mà một Phật tử Việt “Lâm tế chánh tông” theo Tịnh độ hành trì không thấy giống một Thiền sinh Rinzai Mỹ chút nào.
Trong phạm vi bài này, chúng ta thử tìm hiểu ý nghĩa Nghi thức tụng niệm đang phổ biến nhiếu nhất tại Việt nam (và Trung hoa), tức Nghi Thức Thống Nhất, hiện được số đông hành trì, không những vì phối hợp các pháp môn khác nhau, thỏa mãn nhu cầu tông phái khác biệt, mà còn vì sự uyển chuyển dễ dàng thích ứng yêu cầu cụ thể, cũng như sự sắp xếp hài hòa và đầy đủ các kinh Đại thừa không thể tìm thấy trong các nghi thức khác.