Giận 6
Thích
Nhất Hạnh
Khi giận
nếu soi gương thì sẽ thấy khuôn mặt mình chẳng đẹp đẽ, chẳng coi được chút nào.
Các bắp thịt trên mặt co rúm lại. Hãy nhìn một người đang giận. Gương mặt người
đó căng thẳng trông mà phát sợ. Như một quả bom sắp nổ tung! Thế cho nên nhìn kỹ
khuôn mặt mình khi đang giận có thể giúp ích rất nhiều.
Đó là một tiếng chuông chánh niệm. Khi thấy gương mặt mình như vậy thì tự nhiên khởi ý muốn 'làm ăn cho khá hơn.' Khi giận quý vị dư biết phải làm gì để cho khuôn mặt tươi đẹp hơn. Chả cần đến mỹ phẩm. Chỉ cần thở hơi thở tĩnh lặng, bình an. Chỉ cần cười nụ cười chánh niệm. Nếu thở được như thế một hay hai lần là bạn sẽ thấy mình dễ coi ra rất nhiều. Nhìn vào gương, 'thở vào tâm tĩnh lặng, thở ra miệng mỉm cười,' là tự nhiên cảm thấy nhẹ nhõm.
Đó là một tiếng chuông chánh niệm. Khi thấy gương mặt mình như vậy thì tự nhiên khởi ý muốn 'làm ăn cho khá hơn.' Khi giận quý vị dư biết phải làm gì để cho khuôn mặt tươi đẹp hơn. Chả cần đến mỹ phẩm. Chỉ cần thở hơi thở tĩnh lặng, bình an. Chỉ cần cười nụ cười chánh niệm. Nếu thở được như thế một hay hai lần là bạn sẽ thấy mình dễ coi ra rất nhiều. Nhìn vào gương, 'thở vào tâm tĩnh lặng, thở ra miệng mỉm cười,' là tự nhiên cảm thấy nhẹ nhõm.
Cơn giận
là một hiện tượng tâm lý, tuy nhiên cơn giận cũng liên hệ với các yếu tố sinh
hóa của cơ thể. Cơn giận làm cho các bắp thịt căng thẳng, nhưng khi biết mỉm cười
bạn sẽ thư giãn và cơn giận sẽ giảm bớt ngay. Nụ cười giúp cho năng lượng chánh
niệm phát sinh và từ đó giúp ta ôm ấp cơn giận.
Đời
xưa, các quan trong triều luôn luôn cầm trên tay cái 'hốt' có gắn một tấm kiến
soi nhỏ. Khi bệ kiến nhà vua thì phải luôn soi gương để sửa sang mũ áo, triều
phục cho tề chỉnh. Có lẽ chúng ta cũng nên có sẵn một cái gương soi như vậy
trong người. Thỉnh thoảng đem gương ra soi để xem sắc diện mình ra sao, vui, buồn,
hay giận dữ? Nếu cần thì chỉ vài hơi thở và mỉm cười là bao nhiêu căng thẳng sẽ
tiêu tan, ta sẽ cảm thấy nhẹ nhõm.
Ôm Ấp Cơn Giận Bằng Tia Nắng Chánh Niệm
Cơn giận
giống như một em bé đang la khóc và cần được mẹ ôm ấp. Bạn chính là mẹ cơn giận
của bạn. Khi bắt đầu thở hơi thở chánh niệm là bạn đã có năng lượng của một bà
mẹ để nâng niu, ôm ấp em bé sân hận của bạn. Chỉ cần ôm lấy cơn giận, chỉ cần
thở vào, thở ra. Chỉ cần có thế thôi. Em bé sân hận sẽ lắng dịu ngay tức khắc.
Tất cả
các giống thảo mộc đều được tia nắng mặt trời nuôi dưỡng. Khi tia nắng mặt trời
chiếu xuống, ôm ấp thì cây cỏ sẽ sinh trưởng. Buổi sáng những đóa hoa thường vẫn
còn khép kín. Khi mặt trời mọc, tia nắng mặt trời sẽ chiếu vào bông hoa. Các
quang tử (photon) mang năng lượng của mặt trời từ từ thấm vào hoa. Cho đến một
lúc thì, dầu muốn, dầu không, hoa sẽ nở
ra dưới ánh mai rực rỡ.
Cũng vậy,
tất cả những hiện tượng trong tâm cũng như trong thân đều chịu ảnh hưởng của
năng lượng chánh niệm. Nếu chánh niệm có đó và ôm ấp lấy thân thì thân sẽ chuyển
hóa. Nếu chánh niệm có đó và ôm ấp lấy cơn giận thì cơn giận cũng sẽ chuyển
hóa. Theo lời Bụt dạy, và theo kinh nghiệm của chính chúng ta, thì tất cả những
gì trong cơ thể nếu được năng lượng của chánh niệm ôm ấp thì sẽ được chuyển
hóa.
Cơn giận
cũng như bông hoa kia. Ban đầu ta không hiểu được bản chất của cơn giận, ta
không biết vì sao mà cơn giận phát khởi. Nhưng nếu biết ôm ấp bằng năng lượng của
chánh niệm thì cơn giận sẽ từ từ khai mở. Ta có thể ngồi yên và theo dõi hơi thở
hay đi thiền hành ngoài trời để chế tác năng lượng chánh niệm và ôm ấp cơn giận.
Sau mười hay hai mươi phút thì cơn giận sẽ khai mở và đột nhiên ta thấy được bản
chất của cơn giận. Có thể cơn giận đó chỉ là một tri giác sai lầm hay một hành
động vụng về.
Nấu Chín Cơn Giận
Cần phải
duy trì năng lượng chánh niệm trong một thời gian để cho cơn giận, như một bông
hoa dưới ánh nắng, có thể khai mở. Cũng giống như khi nấu một nồi khoai. Không
thể hấp tấp đun lửa thật mạnh trong năm ba phút mà khoai chín ngay được. Phải nấu
khoai ít nhất là mười lăm, hai mươi phút hay nửa giờ mới có được nồi khoai
chín, thơm.
Cơn giận
cũng thế. Cơn giận cũng cần nấu cho chín. Ban đầu thì cơn giận 'còn sống'.
Khoai còn sống thì ăn không được. Cơn giận 'còn sống' thì không có gì vui.
Nhưng nếu biết chăm sóc, ôm ấp cơn giận, nghĩa là biết nấu cho chín, thì năng
lượng tiêu cực của cơn giận sẽ được thay thế bằng năng lượng tích cực của hiểu
biết và thương yêu.
Điều
này bạn có thể làm được. Không phải chỉ có các Bậc Đại Nhân mới làm được. Chính
bạn, bạn có thể làm được. Bạn có thể chuyển đổi đống rác của tâm sân hận thành
bông hoa của tâm từ bi. Nhiều người đã có thể làm được như thế trong vòng mười
lăm phút. Bí quyết là phải tiếp tục thực tập hơi thở chánh niệm, tiếp tục thực
tập bước chân chánh niệm, chế tác năng lượng chánh niệm để ôm ấp cơn giận.
Hãy ôm ấp
cơn giận với tất cả nâng niu, dịu hiền. Cơn giận không phải là kẻ thù, cơn giận
là em bé do chính ta thai nghén và cho ra đời. Cơn giận cũng giống như bao tử
hay buồng phổi. Mỗi khi bao tử hay buồng phổi bị bệnh ta không bao giờ nghĩ tới
chuyện cắt bỏ nó đi. Cơn giận cũng vậy. Ta chấp nhận cơn giận trong ta, biết rằng
ta có thể chăm sóc, chuyển hóa nó thành một năng lượng tích cực.
Thích
Nhất Hạnh